سیستم‏ هاى اطلاعات جغرافیایى و تکنولوژى‏ هاى اطلاعات کامپیوترى مربوط به آن به طور معمول در برنامه‏ ریزى و مدیریت در عصر حاضر به کار مى‏ رود. بخش مهمى از پشتوانه تئوریک و متودولوژیک سیستم اطلاعات جغرافیایى، ریشه در انقلاب «کمّى و کیفیتى» جغرافیا دارد. از این رو جاى تعجب نیست که اغلب سیستم اطلاعات جغرافیایى را متهم مى‏ کنند که ذاتاً وابسته به «راسیونالیسم» و «پوزیتیویسم» بوده، بنابراین براى استفاده...

مدل سازى و کنترل مستمر کیفیت محیطى شهرى (نظارت برمحیط زیست شهرى)، نیازمند اطلاعات به روز و پیوست ه‏اى در ارتباط با مدل توزیع حرارت، آلودگى‏ ها، جمعیت، امنیت، صنعت و مدیریت حوادث است. دورکارى دانشى است که با استفاده از یک سرى اندازه‏ گیری هاى از فاصله دور بدون هیچگونه تماس فیزیکى، اطلاعات مفید و قابل استفاده‏ اى را متناسب با عرصه‏ هاى مختلف برنامه ‏ریزى شهرى نوید مى‏ دهد. اساس کار دورکاوى بر اند...

بحران‏ هاى شهرى پس از حوادث غیرمترقبه بالاخص زلزله از مسائل مبتلابه جوامع شهرى بوده و با تمرکز جمعیت در نقاط شهرى و انباشت فعالیت و سکونت در آن‏ها، هر روز از اهمیت بیشترى برخوردار مى‏ گردد. امروزه «برنامه‏ ریزى پیش از بحران» یکى از سه حوزه فعالیتى است که در دستور کار 21 در خصوص توسعه برنامه ‏ریزى و مدیریت اسکان بشر در نواحى مستعد فاجعه (بحران) مدنظر قرار گرفته است. (طراوتى، حمید و س...

علم جغرافیا به عنوان یک دانش میان رشته‏ اى در طى دوران تحول و تکامل خود از علوم اجتماعى و فلسفى بهره فراوان برده است. یکى از نظرات تأثیرگذار در جغرافیا و مخصوصا برنامه‏ ریزى شهرى به عنوان یکى از زیر شاخه‏ هاى این علم، کارکردگرایى را مى‏ توان نام برد. کارکردگرایى را اگر فعالیتى ضرورى جهت حیات اجتماعى بدانیم در این بررسى به موارد کلیدى این نظریه که کمک به حیات و دوام شهر نموده، پرداخته‏ ایم؛ که پ...

بررسى وضعیت توسعه یافتگى شهرها، شناخت نقاط ضعف وقوت، پتانسیل ها و کمبودهاى آنها زمینه مناسبى را براى ارائه راهبردها و بکارگیرى برنامه ‏هاى مناسب توسعه شهرى و همچنین پى ریزى و ایجاد یک نظام شبکه شهرى متعادل فراهم مى‏ سازد. مطالعه میزان توسعه یافتگى سکونت گاه هاى شهرى در سطح منطقه‏ اى (استان) با توجه به تنوع ویژگی هاى آنها بصورت جدا از هم امکان‏ پذیر نبوده و درصورت انجام، نتایج حاصله مطلوب نظر نخ...

برنامه ‏ریزى شهرهاى جدید در جهان در طول یک قرن گذشته در پاسخ به شرایط متغیر اجتماعى و اقتصادى و اولویت هاى برنامه ‏ریزى ملى مورد استفاده قرار گرفته و هر کشورى با توجه به امر توسعه خود، احداث شهرهاى جدید را در دستورکار قرارداده و به مرحله اجرا درآورده است و از آن به عنوان ابزارى در جهت رفع مشکلات شهرى و ناحیه‏ اى استفاده کرده و یا بدان چون انگیزه‏ اى براى تجدید حیات اقتصادى مناطقى که دچار رکود ب...

این مقاله در پاسخ به کنسرسیوم دانشگاهى علوم اطلاعات جغرافیایى(UCGIS)(1) در تابستان 1999 آماده شد. هدف این چالش بازبینى موفقیت‌ها و استنباط‌هاى علم اطلاعات جغرافیایى مربوط به برنامه‌ریزى شهرى و منطقه‌اى مى‌باشد. این مطالعه پنج زمینه توزیع علم اطلاعات جغرافیایى را مشخص مى‌کند. توسعه پایگاه داده‌اى اطلاعات جغرافیایى براى تحلیل برنامه‌ریزى ادغام تکنولوژى‌هاى ژئوفضایى با مدل‌هاى شهر...

زمین و اختصاص آن به فعالیت‏ هاى مختلف شهرى نظیر سکونت، کار، فراغت و غیره یا به عبارت دیگر برنامه‏ ریزى کاربرى زمین همواره یک فعالیت اساسى و مهم در عمران شهرى بوده است. برنامه‏ ریزى کاربرى زمین در طول تاریخ شهر سازى و عمران شهرى به ویژه در قرن گذشته رویکردها و دیدگاه هاى مختلفى داشته است. هر یک از این دیدگاه ها به نوبه خود این علم را تحت تأثیر قرار داده و مقدارى از اهداف آن را برآورده کرده ‏اند...

اطلاعات جدید و دقیق مى‏توانند در امر برنامه‏ریزى و کنترل اوضاع عادى به تصمیم گیران کمک کنند. این نوع اطلاعات پویا براى برنامه‏ریزى اضطرارى و واکنشى از اهمیت بیشترى برخوردارمى‏باشند. اطلاعات جمع‏ آورى شده طى ساعتها، روزها، ماه ها و سالهاى بعد از یک حادثه ناگوار مى‏ توانند باعث بهبود سیاستها و عملکردها شوند تا میزان خطرات را پایین آورده و کارایى برنامه‏ ریزى اضطرارى، آگاهى، آمادگى و جستجو ر...

 در ژاپن جایى که زلزله به طور مکرر اتفاق مى‏ افتد، بررسى حوادث طبیعى در برنامه ریزى شهرى داراى اهمیت است. به هرحال، واضح است که شهرهاى ژاپن بدون ارائه هیچ تصویر روشنى از تعریف ایمنى شهرى بر پایه پژوهش هاى قبلى مرتبط با خطرات طبیعى به جز چند مورد طراحى نشده ‏اند. براى مردم ژاپن که از زلزله ‏هاى زیادى درسراسرتاریخ به ستوه آمده‏ اند، ارائه تصویرى از آینده شکل شهر از نقطه نظر ایمنى شهرى ضرورى است. ...